सदरलाइन \रबिन्द्रसिंह ठकुरी
२६ चैत, नेपालगन्ज :प्रदेश नं. ६ को बिकट जिल्लाको रुपमा चिनिने पश्चिम रुकुम प्राकृतिक र सांस्कृतिक रुपमा आफैमा सम्पन्न जिल्लाको रुपमा चिनिदै आएको छ । पश्चिम रुकुम चौरजहारी नगरपालीका वडा नं. ९ मा अबस्थित ढुङ्गे खानि संभबत नेपालको पहिलो ढुङ्गे खानीको रुपमा परिचित रहेको छ । रुकुम जिल्लाको यस ढुङ्गे खानिबाट ढुङ्गाहरु घरको छाना छाउन र मार्बलको रुपमा समेत प्रयोग गर्ने गरेको केशर बहादुर मल्लले बताए ।
यस ढुङ्गे खानीबाट नेपालका बिभिन्न जिल्लाहरु कास्की, काठमाण्डौँ, लगाएत छिमेकी जिल्लाहरुमा ढुङ्गाह्ररु निर्यात हुने गरेको मल्लले बताए । यहाँ ढुङ्गाहरु बिभिन्न खालका रहेकाले ३० देखी ५५ रुपैयँ सम्म बिक्रि बितरण गर्ने गरेको पनि उनले बताए । यहाँ ढुङ्गा उत्खननमा बिभिन्न्न समस्याहरु रहेता पनि समस्याका बाबजुत पनि उत्खनन गर्ने गरेको उनले बताए । पहाडको बिचमा रहेको उक्त खानीमा बेला बेलामा पहिरो आउने हुदा त्याहा आएको माटो फाल्न नै समय लाग्ने हुदा समस्या भएको समेत उनले जानकारी दिए ।
उनका अनुसार दैनिक एक हजार जति कमाई हुने हुदा परिवार पाल्न समस्या नरहेको हुदा स्थानिय सरकारको केहि सकारात्मक कार्य गरेको खण्डमा अझ सहज हुनेमा आफुहरु बिश्वस्त रहेको समेत उल्लेख गरे । उनले यस ढुङ्गा खानीमा काम गर्न लागेको १० बर्ष भएको समेत उल्लेख गरे । ढुङ्गा खानीमा काम गर्न त्रासपुर्ण रहेता पनि बाहिर एक जना हेरालु राखेर काम गर्दै आएका अनुभब हामी संग बताए । बेला बेलामा माथीबाट पहिरो आउने हुदा भाग्दै काम गर्ने गरेको उनले बताए । काम गर्नका लागी धेरै चुनैती समेत रहेको बताए ।
यस्तै चौरजहारी नगरपालीकाका मेयर बिशाल शर्माले चौरजहारी नगर भित्र रहेका बिभिन्न खानी र पर्यटकीय स्थलको सं्क्षणका लागी आफुहरु लागी रहेको बताए । अहिले हामीहरु बिकास निर्माण कार्यममा लागेको र खानी उत्खनन कार्यलाई पनि तिब्रता दिदै आएको बताए । कामदारको सुरक्षा र उत्खनन स्थलको संरक्षणका लागी नगरपालिकाले योजना बनाइ सकेको हु्दा अब त्यसलाई कार्यान्वयनको पाटो बाकी रहेको बताए ।
हिजोमात्र खानीमाथी वाट आएको ढुंगालागेर रुकुम पश्चिम चौरजहारी नगरपालिका वडा नं ९ गुर्तालगाउँका ४३ वर्षिय ईन्द्र वहादुर मल्लको अल्पआयुमा मृत्यु भयो । शक्त घाईते मल्लको चौरजहारी अस्पतालमा उपचार संभव नभएपछि नेपालगञ्ज लिने क्रममा विच वाटो सल्लीवजारमा निधन भयो । यस ठाउमा अहिलेसम्म कुनै पनि मानबिय घटना नभएको र दुई जना ब्यक्तिहरुलाई माथीबाट आएको ढ्ङ्गा लागेर मृत्यु भएको स्थानियहरुले बताएका छन ।
रुकुमबाट फर्किएपछि…
