सदरलाइन / रुद्र सुवेदी
नेपालगञ्ज : बाँकेको नेपालगञ्जमा सञ्चालनमा रहेको कान्तिबाल आरोग्य केन्द्रले एकदिने निशुल्क थाल्सेमिया जाँच तथा परामर्श शिविर सञ्चालनमा ल्याएको छ । सो शिबिरबाट ५० जनाले निशुल्क स्वास्थ्य परिक्षण संगै रक्त परिक्षण गराएका छन् ।
थाल्सेमिया एक प्रकारको रक्तअल्पता भएको र यसको उपचार बोनम्यारो प्रत्यारोपणले मात्र संभव भएको भन्दै यसबाट प्रताडितलाई सरकारले निशुल्क उपचारको व्यवस्था मिलाई दिन जनस्तरबाट आवाज उठ्न थालेको छ ।
सो शिविरमा सेवा लिन आएका मध्ये थारु समुदायका बालबालिकामा थालसेमिया भएको अधिक रहेको पाईएको छ । जसरी पश्चिम तराईका थारु समुदायमा सिकलसेल एनिमियाँ वंशाणुगत रुपमा जनस्वास्थ्य समस्याको रुपमा देखा परेको छ त्यसरी नै अन्य समुदायमा भन्दा थारु समुदायका बालबालिकामा ७० प्रतिशत थालेसिमियाका बिरामी भेटिएको सो आरोग्य केन्द्रले जनाएको छ ।
कान्ति बाल आरोग्य केन्द्रका वरिष्ठ बाल तथा नवजात शिशु रोग विशेषज्ञ डा रोमा बोराले थाल्सेमिया पनि सिकलसेल जस्तै एक प्रकारको रक्तअल्पता भएको जानकारी दिदै यसको उपचार बोनम्यारो प्रत्यारोपणबाट मात्रै संभव भए पनि यो खर्चिलोको साथै प्रभावकारी र सहज नभएको कारण गर्भावस्थामा नै यसको जाँच गराई थाल्सेमिया भएका बच्चाहरु नजन्माउन सुझाव दिईन ।
उनले थाल्सेमियाबाट ग्रसित बच्चालाई पटकपटक रगत चढाउनु पर्ने तथा नियमित चिकित्सकको निगरानीमा राख्नु पर्ने बताउदै आरोग्य केन्द्रले निशुल्क रगत परिक्षण, स्वास्थ्य परिक्षणको व्यवस्था मिलाईएको जानकारी दिईन ।
थाल्सेमिया भए नभएको रगत परिक्षण गर्दा एक व्यक्तिको करिव ८ हजारदेखि १५ हजारसम्म पर्ने भएपनि हामीले एकपटकको लागि रगतको नमुना लिएर परिक्षण र विरामीको स्वास्थ्य परिक्षणको व्यवस्था मिलाएको उनले बताईन ।
थालेसिमिया रोगका बिरामी नेपालमा हाल ६ सयको संख्यामा रहेको आशंका रहेको बताउदै डा बोराले बाँके, बर्दिया, दाङ, सुर्खेत र कैलालीका आफुकहाँ सम्पर्कमा रहेका बिरामीको संख्या मात्रै ६० को हारहारीमा रहेको बताईन । यी मध्ये बाँकेका तीन, सुर्खेत, दाङ, कैलालीका दुई÷दुई र अन्य बर्दियाका बिरामी रहेका छन् ।
सिकलसेल र थालसेमिया रोगका बारेमा चेतना मुलक कार्यक्रम गर्दे आएको सिकलसेल एनेमिया सोसाइटी स्कास नेपाल का अध्यक्ष प्रभुराम चौधरीले बाँके, बर्दिया र दाङ्गका थारु समुदायको बाहुल्यता भएको गाउँमा पुगेर थारु समुदायमा रहेको सिकलसेललाई कसरी उन्मुलन गर्न सकिन्छ भनेर अभियान नै सन्चालन गर्दै सिकलसेल रोगका बिरामिलाई जस्तै थालेसिमिया रोगका रोगिलाई पनि सरकारले उपचारको जिम्मा लिनुपर्नेे बताए ।
राज्यले सिकलसेलका विरामीलाई १ लाख बराबरको औषधि सुविधा दिए पनि यो सुविधा जीवनभर औषधि गर्ने गरी बढाउन र सिकलसेलको जस्तै थाल्सेमियाका विरामीलाई पनि सुविधा दिन उनले माग गरे ।
कैलाली जानकी गाउपालिका की राधा ठाडामगरले आफ्नो दुई वर्ष २ महिनाकी छोरी थाल्सेमियाबाट ग्रशित भएको बताउदै नियमित उपचारको लागि राज्यबाट सुविधा हुनु पर्ने माग गरिन ।
बर्दिया बारबर्दिया नगरपालिका साजनिया चौधरी आफ्नो ९ वर्षको छोरा थाल्सेमियाबाट ग्रसित भएको जानकारी दुई वर्ष अघिमात्र थाहा पाएको बताईन । उनले छोरालाई हरेक २५ दिनमा रगत चढाउनु पर्ने बाध्यता भएको र उपचारको लागि नियमित अस्पताल धाउनु परेको दुखेसो पोखिन ।
साजनिया र राधाको जस्तै समस्या बर्दिया राजापुरका अयोध्या चौधरी र मधुवन नगरपालिकाकी अस्मिता चौधरीको पनि छ । उनीहरुको ५–५ वर्षका छोराहरु थाल्सेमियाबाट ग्रसित छन् । उनीहरुको उपचारमा बार्षिक २० हजारदेखि ३० हजारसम्म पर्ने भएपनि कमजोर आर्थिक अभावको कारण थाल्सेमियाका विरामीलाई पनि सिकलसेलको जस्तै सुविधा दिनुपर्ने उनीहरु बताउछन् ।
यता प्रदेश सभा सदस्य कृष्णा केसी नमुनाले बाँकेको राप्तिसोनरी गाउँपालिका अन्तरगतका ४० बर्षसम्मका स्थानीयको सिकलसेल र थाल्सेमिया रोगको निशुल्क परिक्षण यसै आर्थिक वर्षमा गर्ने तयारी रहेको बताईन ।
प्रदेश पाँच सरकारले सिकलसेल रोग प्रभावीत जिल्लाहरुमा प्रत्येक बर्ष एक स्थानीय तहमा सम्पुर्ण जनताको सिकलसेल चेकजाँच गर्ने योजना अनुरुप यो आवमा राप्तिसोनारी गाउँपालिकामा त्यसको चेकजाँच गरिने तयारी अगाडि बढाएको जानकारी दिईन । भिडियो रिर्पोट यहाँ छ ।
