रुद्र सुवेदी / सदरलाइन
१२ माघ नेपालगन्ज : भारतसंग सीमाना जोडिएका बाँके जिल्लाका विभिन्न नाकाको प्रयोग गरी रोजगारका लागि भारत तथा अवैधरुपमा खाडीमुलुक जाने महिला र बालबालिकाको संख्या प्रत्येक वर्ष बढ्दै गएको पाईएको छ ।
माईती नेपाल नेपालगन्जले हालै सार्वजनिक गरेको तथ्याङ्क अनुसार जोखिमपूर्व यात्रामा रही सीमाबाट उद्दार गरिएका गत वर्षको तुलनामा यो वर्ष दोब्बरले बृद्धि भएको कारणले पनि नेपालगन्ज र आसपासका सीमावर्ती नाका अबैधरुपमा बैदेशिक रोजगारको लागि प्रयोग हुने गरेको पाईएको हो ।
माईती नेपालको तथ्याङ्क अनुसार २०१५ मा ५ सय ६६ रहेकोमा २०१६ मा १ हजार दुई जनालाई सीमा क्षेत्रबाट मात्रै उद्दार गरी फर्काएको छ । भने एक हजार २९ जनालाई यसैवर्ष मानव बेचविखन र सुरक्षित बसाईसराई बारे जानकारी दिदै पारिवारिक पुनःमिलन गराईएको छ ।
माईती नेपाल क्षेत्रीय कार्यालय नेपालगन्जका संयोजक केशव कोईरालाले जोखिमपूर्ण यात्रामा रहेका एक हजार दुई जनामध्ये १८ वर्ष मुनीका ४ सय ९९ बालिका र ९३ बालक रहेको बताए । उनले पछिल्लो समयमा जोखिममा रहेकाहरु शहरी क्षेत्रका बढी रहेको पाईएको जानकारी दिए ।
उनले विगत एक वर्षको अवधिमा मध्यपश्चिमाञ्चलका ७ सय ३१ महिला तथा बालबालिकाका हराएको र उनीहरुको घरपरिवार र अभिभावकले खोजतलासको लागि माईती नेपाल नेपालगन्ज कार्यालयमा निवेदन आएको बताए । ७ सय ३१ जनामा ४ सय ३ जना १८ वर्ष मुनीको र १ सय २५ जना बालक बाँकी बालिका तथा किशोरी रहेको जानकारी दिए ।
उनले हराउनेको तुलनामा अत्यन्तै न्यूनमात्रामा भेटिनेहरु रहेको बताए यो वर्ष ७ सय ३१ हराएको निबेदन परेकोमा १ सय १३ जना मात्र फेला पारिएको बताए । माईती नेपालले हराएको र खोजतलासको निवेदन लिनथालेको सन २००२ देखि २०१६ सम्म नेपालगन्ज कार्यालयमा ३ हजार ४ सय ८४ जना हराएको र खोेजतलास गरिपाउ भनि निवेदन आएको भएपनि ४ सय ६५ जना मात्र फेला परेको तथ्याङ्क छ ।
माथिको तथ्याङ्कले नेपालगन्ज वा आसपासका नाकाबाट अवैधरुपमा रोजगारका लागि खाडीमुलुक जाने महिलाको सख्या बढदै गएको देखाउँछ । क्षेत्रीय संयोजक कोइरालाका अनुसार, भारत र खाडी मुलुकमा गएर हराएका मध्ये हालसम्म एक सय १३ जना फेला परेका छन् । फेला परेका अधिकांश महिला तथा बालबालिकामाथि शारीरिक, मानसिक तथा यौन शोषण भएको पाइएको छ ।
उनले भने–‘हराएको र खोजतलासको लागि निवेदन परेकोमा सबै भन्दा बढी बाँकेकै रहेको छ । १ सय ३, दाङ्ग ८४, सुर्खेत १ सय १७, बर्दिया ९२ जना रहेका छन् ।’ उनले हराउने तथा जोखिममा हुने करिव ८० प्रतिशत भन्दा माथिका शहरका वा शहर उन्मुख ग्रामिणबस्तीका रहेको पाईएको जानकारी दिए ।
‘बेपत्ता महिलामध्ये अधिकांश दलित, जनजाति तथा विपन्न परिवारका भएकाले अवैधरुपमा कामका लागि विदेसिने महिलाको मूल समस्या गरिबी नै हो भन्न सकिन्छ’–संयोजक कोइरालाले भने–‘यसमा पछिल्लो समयमा विकशित प्रविधिले पनि केही जोखिममा आफै पर्ने गरेको पाईएको छ । मिसकल लभ र फेशबुक साथी भएर कुरा गर्दै जाने अनि दलालको चुंगुलमा पर्ने गरेको केही अध्ययनहरुले देखिएको छ ।
कामको प्रलोभनमा अवैधरुपमा लगिएका महिला तथा बालबालिकामध्ये सबैभन्दा बढी ७० प्रतिशत खाडी मुलुक र बाँकी भारतमा हराएको माइती नेपाल क्षेत्रीय कार्यालयको तथ्याङ्कमा उल्लेख छ । संयोजक कोइरालाका अनुसार, विगत वर्षभन्दा यसवर्ष भारतमा बेचिएका महिला तथा बालबालिकाको उद्धार प्रतिशत समेत बढेको छ ।