सदरलाइन / लक्ष्मी तिमिलसेना
नेपालगञ्ज : बर्दिया बढैयाताल–३ सोरहवाकी धर्मी थारुको दैनिकी बिहान ३ बजेबाट सुरु हुन्छ । अघिल्लो दिन आफ्नै बारीबाट संकलन गरी ल्याएको तरकारी सफा गर्दैमा ४, साढे ४ बजिसकेको हुन्छ । त्यो तरकारी बेच्न त्यसपछि उनी नेपालगञ्ज आउछिन् ।
तरकारी खेती र व्यापारबाट उनी सन्तुष्ट छिन् । उनले श्रीमानको सहयोगमा आधा विगाहा जमिनमा तरकारी खेती गर्दै आएको बताउछिन । धर्मी हरेक दिनजसो आफुले उत्पादन गरेको तरकारी बेच्न कै लागि भनेर बढैयातालदेखि नेपालगञ्जको धम्बोझिसम्म आउने गरेको बताईन । ‘बढैयातालमा खासै ठुलो बजार पनि छैन त्यै बजार पनि हामिहरुलाई उल्टो पर्छ । अनि टाढा पनि छ, हाम्रो उत्पादन पनि बेच्न सक्दैनौ त्यसैले हामि नेपालगञ्ज आउछौं’– फिस्स हाँस्दै धर्मिले भनिन् ।
व्यावसायिक रुपमा तरकारी खेतीका साथै तरकारी व्यापार गरेर जिविकोपार्जन गरिरहेकी उनले यसरी खेती र व्यापार गर्न थालेको धरै वर्ष भयो । घरमा त्यसै बस्नु भन्दा व्यापार गर्नुमा नै मन रमाउने बताउछिन उनी । उनले भनिन्–‘व्यावसायिक तरकारी व्यापारबाट भएको आम्दानी घर खर्चलाई मात्रै होइन, बचत समेत गर्दै आएकी छु ।’
व्यावसायिक तरकारी व्यापारबाट जीवनस्तरमा परिवर्तन गर्ने धर्मी एक्ली होइनन । उनीजस्ता धेरै महिलाले आय आर्जनका लागि तरकारी व्यापार रोजेका छन् ।
बर्दिया सोरहवा कै दुसनी थारु तरकारी व्यावसायबाट नै आत्मनिर्भर भएको बताउछिन् । ८ कठ्ठामा गरेको तरकारी व्यापारमा अहिले दैनिक १ हजारदेखि ३ हजार रुपैयाँसम्मको कारोबार हुने गरेको उनले बताईन । तरकारी व्यापारबाट भएको आम्दानीले घर खर्च टार्न र बचत गर्न सकिएको उनको भनाई छ । ‘अहिले श्रीमान र म तरकारी बारीमै सानो टहरो बनाएर बसेका छौं । एकाबिहानै खैंचामा तरकारी बोकेर नेपालगञ्जमा आफै बिक्री गर्दै आएकी छु । श्रीमानले तरकारीको स्याहार, हेरविचार र गोडमेल गर्नुहुन्छ’– दुसनीले भनिन । विचौलियालाई दिनु भन्दा आफै खटेर व्यापार गर्दा फाइदा हुन्छ भन्ने थाहा पाएपछि उनले तरकारी बेच्नको लागि नेपालगञ्जसम्म आफै आउन सुरु गरेकी हुन् ।
अन्य ठेला र सब्जी मण्डीमा भन्दा ‘अर्गानिक’ तरकारी पाईने हुनाले आफुहरु संधै थारु महिलाले बेच्न भनेर ल्यायको तरकारी मात्रै किन्ने गरेको नेपालगञ्ज–२ घरबारीटोलकी स्थानीय हिरा ढकालले बताईन ।उनी भन्छिन–‘सस्तो पनि ‘अर्गानिक’ पनि त्यसैले हामिहरु त संधै उनीहरुसंगै तरकारी किनेर खान्छौं ।’
मौसमी तथा बेमौसमी तरकारी खेती सँगसँगै व्यापारबाट आयस्तर बढेसँगै महिलाको आर्थिक सशक्तिकरणमा समेत सघाउ पुगेको छ । आयआर्जनको बलियो माध्यम बन्दै गएका कारण पछिल्लो समय व्यावसायिक तरकारी व्यवसायमा महिलाको आकर्षण बढ्दै गएको हो । धर्मी र दुसनी त प्रतिनिधि पात्र मात्र हुन । उनीहरुको उतपादनको बिक्रिको लागि र उनीहरुको व्यवसायमा हौसाउनको लागि तीन तहको सरकार र स्थानीय जनप्रतिनिधिले ठोस योजना बनाउन सके अझ राम्रो अवस्था आउने उनीहरुको माग छ ।
बर्दियाको बढैयातालबाट तरकारी बेच्नकै लागि नेपालगञ्ज आउने धर्मी र दुसनी मात्र होईनन् । उनीहरुसंगै करिब १ दर्जन महिला तरकारी बेच्नका लागि दैनिक जसो नेपालगञ्ज आउने गरेका छन् ।